วันอาสาฬหบูชา
วันอาสาฬหบูชา เป็นวันที่สมเด็จพระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าได้แสดง
พระปฐมเทศนา หรือการแสดงพระธรรมครั้งแรก หลังจากที่ตรัสรู้ได้ ๒ เดือน
เป็นวันที่เริ่มประดิษฐานพระพุทธศาสนาเนื่องจากมีองค์ประกอบของ
พระรัตนตรัยครบถ้วนคือ พระพุทธ พระธรรม และพระสงฆ์
เหตุการณ์นี้เกิดขึ้นก่อนพุทธศักราช ๔๕ ปี ในวันเพ็ญ (ขึ้น ๑๕ ค่ำ) เดือน ๘ ดวงจันทร์
เสวยมาฆฤกษ์
การแสดงพระปฐมเทศนา ได้ทรงแสดงแก่ปัญจวัคคีย์ ณ ป่าอิสิปตนมฤคทายวัน
แขวงเมืองพาราณสี ปัจจุบันคือสารนาถ เมืองพาราณสี พระธรรมที่แสดงคือ ธัมมจักกัปปวัตตนสูตร เมื่อเทศนาจบ พระโกณฑัญญะ หนึ่งในปัญจวัคคีย์ ผู้ประกอบด้วย พระโกณฑัญญะ พระวัปปะ พระภัททิยะ
พระมหานาม และพระอัสสชิ ก็ได้ดวงตาเห็นธรรม มีความเห็นแจ้งชัดดังนี้ว่า
ยํ
กิญฺจิ สมุทยธมฺมํ สพฺพนฺตํ นิโรธธมฺมนฺติ
สิ่งใดสิ่งหนึ่งเกิดขึ้นเป็นธรรมดา สิ่งใดสิ่งนั้นย่อมดับไปเป็นธรรมดา
เมื่อได้ดวงตาเห็นธรรมจึงขออุปสมบทเป็นพระภิกษุในพระพุทธศาสนา
พระพุทธเจ้าก็ประทานอุปสมบทให้ ด้วยวิธีที่เรียกว่า เอหิภิกขุอุปสัมปทา
โดยกล่าวคำว่า เธอจงเป็นภิกษุมาเถิด พระโกณฑัญญะจึงเป็นพระปฐมสาวก
พระอริยสงฆ์องค์แรก
หลัก
ธรรมที่เกี่ยวเนื่องในวันอาสาฬหบูชา
วันอาสาฬหบูชาเป็นวันที่พระ
พุทธเจ้าแสดงปฐมเทศนา คือ ธัมมจักกัปปวัตนสูตร หรือเรียกชื่อสั้น ๆ ว่า ธรรมจักร สาระสำคัญของธรรมจักรกล่าวถึงมัชฌิมาปฏิปทา คือ
ทางสายกลางที่จะนำไปสู่การดับทุกข์หรือความเดือดร้อน ได้แก่ มรรคมีองค์ 8 ดังนี้
1.
สัมมาทิฏฐิ คือ ความเห็นชอบ 2. สัมมาสังกัปปะ คือ ความดำริชอบ
3.
สัมมาวาจา คือ การพูดชอบ 4. สัมมากัมมันตะ คือ การกระทำชั่ว
5.
สัมมาอาชีวะ คือ การเลี้ยงชีพชอบ 6. สัมมาวายมะ คือ ความเพียรชอบ
7.
สัมมาสติ คือ ความระลึกชอบ 8. สัมมาสมาธิ คือ ตั้งจิตมั่นชอบ
กิจกรรม ที่ปฏิบัติในวันอาสาฬหบูชา
โดยทั่วไป คือ ทำบุญ ตักบาตร
รักษาศีล เวียนเทียน ฟังพระธรรมเทศนา และสวดมนต์